Understand my skin
Boja kože je određena fototipom i izloženošću suncu; područja često izložena suncu su tamnija od onih koja su pokrivena. Melanin je prirodni pigment koji kontroliše boju kože, koji telo izlučuje kako bi zaštitilo kožu od UV zraka, što dovodi do preplanulosti.
Problemi sa pigmentacijom povezani su sa lošim funkcionisanjem melanina, što uzrokuje hiperpigmentaciju (tamne fleke) ili depigmentaciju (svetlije fleke) na koži. Svetlije fleke mogu biti povezane sa bolestima poput virtiliga ili albinizma, koje zahtevaju medicinsku negu.
Koža ima prirodnu boju nezavisno od izlaganja suncu: ovo je njena pigmentacija.
Ova boja zavisi od ćelija kože zvanih melanociti, koje su jedinstvene po tome što proizvode pigmente poznate kao melanin. Ovaj melanin koji se nalazi u koži nudi prirodnu zaštitu od ultraljubičastih (UV) zraka koje emituje sunce.
Postoje dve vrste melanina:
1. Eumelanin
Poznatiji kao pravi melanin, crne ili tamno smeđe boje (štiti od UV zraka).
2. Phaeomelanin
Poznat kao crveni melanin. Prisutan je kod ljudi svetle puti ili crvene kose. Ne štiti od UV zraka; naprotiv, njegova sinteza stvara slobodne radikale koji napadaju kožu.
Ove dve vrste melanina su prisutne kod svih ljudi u različitim proporcijama. Količina je ono što određuje prirodnu boju kože osobe i i sposobnost kože da tamni kada je izložena suncu.
Kako pigmentacija funkcioniše?
Pigmentacija je rezultat složenog 4-faznog procesa:
Ultraljubičasti zraci i „biološki posrednici“ (supstance koje se nalaze u ćelijama kože) stimulišu proces pigmentacije i samim tim funkciju ćelija zvanih melanociti.
Melanociti proizvode melanin.
Melanin se distribuira se kroz dva sloja epidermisa.
Tokom stalnog procesa obnavljanja ćelija u epidermisu melanin migrira na površinu kože.
UV zraci prolaze kroz epidermis i stimulišu pigmentacione ćelije kože (melanociti). Neki melanociti počinju da luče velike količine melanina sve vreme. Tamne fleke se pojavljuju kada se proizvodnja melanina povećava na abnormalan način i kada prekomerno proizvedeni melanin nije ravnomerno raspoređen po površini kože. Zbog toga se akumulira na određenim mestima i stvara tamne fleke.
Prekomerno izlaganje suncu (intenzivno ili predugo) vremenom dovodi do prekomerne proizvodnje melanina, što za posledicu ima pigmentne fleke ili lentigo (male, okrugle i ravne tačke koje se razlikuju u veličini).
Zbog toga ljudi koji rade na otvorenom imaju tendenciju da razviju pigmentacije ranije od ostalih ljudi.
Rizik od hiperpigmentacija raste sa starenjem ćelija i generalno utiče na područja koja su vremenom najizloženija suncu (lice, vrat, ruke itd.). Sunce i starost su glavni uzročnici pigmentacionih fleka. Ovo se naziva lentigo solaris ili lentigo senilis. Lentigo pogađa sve tipove kože.
Hormonalne promene tokom trudnoće ili prilikom uzimanja oralnih kontraceptiva takođe mogu izazvati hiperpigmentaciju.
Kod smeđokosih žena hormonalne promene mogu dovesti do pojave smeđe pigmentacije na licu koja se naziva „melazma“ ili „trudnička maska“. Leti postaje izraženije a njihova boja varira i potamni pod dejstvom ultraljubičastog zračenja.
Ova vrsta pigmentacije se pojavljuje iznenada, ali se smanjuje ili potpuno nestaje nakon što se hormoni vrate u normalu (na primer, nakon rođenja deteta). Preostala pigmentacija međutim, može potrajati još nekoliko meseci do nekoliko godina.
U određenim slučajevima, „trudnička maska“ se pojavljuje čak i kada osoba nije trudna ili uzima oralnu kontracepciju.
Prilikom izlaganja suncu, određene biljne vrste (biljne esencije), mirisi i lekovi mogu prouzrokovati pojavu smeđih fleka nakon reakcije fotosenzibilizacije (fototoksičnosti).
Šta više, na oštećenoj koži ili ožiljcima lakše se razvijaju pigmentacione fleke ukoliko je koža izložena UV zracima.
Najbolji pristup je redovna primena foto zaštite u najsunčanijim mesecima, zajedno sa odgovornim ponašanjem u odnosu na sunce.
Nikada ne izlažite bebe suncu. Zaštitite decu koristeći odeću i posebnu kremu za sunčanje. 80% problema sa kožom proizilazi iz izlaganja suncu pre 18. godine.
Za postojeći problem sa pigmentacijom, možete očekivati poboljšanje ukoliko redovno koristite foto zaštitu dve do pet godina od aprila do oktobra. Sunce je ono koje aktivira pigmentaciju, tako da sistematska zaštita od UV zraka može pomoći da popravimo situaciju.
Koristite proizvode za čišćenje koji su posebno formulisani za kožu sklonu flekama.
Proizvodi za zaštitu od sunca deluju preventivno, ali mogu imati efekta i na postojeće fleke ukoliko ste strpljivi i istrajni u primeni.
Za smanjenje ovih pigmentacionih fleka i ujednačen ten, koristite depigmentirajuće proizvode koji poštuju osetljivost vaše kože.
